Dolina Chochołowska

Największa „samodzielna” (bez dodawania odnóg) dolina walna znajdująca się w całości po polskiej stronie Tatr. Rozciąga się przez ok. 10 kilometrów od południowych zabudowań Witowa po wierzchołki Jarząbczego Wierchu (2137 m n.p.m.) Wołowca (2064 m),Kończystego Wierchu (2002 m). Łączna powierzchnia to ok. 35 kilometrów kwadratowych. Od Doliny Kościeliskiej oddziela ją grzbiet od Siwego Zwornika (1959 m) do Kominiarskiego Wierchu (1829 m).

Dolina Chochołowska poprzecinana jest licznymi, komfortowymi i niezbyt trudnymi szlakami turystycznymi. Można się tu poruszać na pieszo, wytrwali wybiorą rowery (lub biegówki),a potrzebujący skorzystać z transportu mogą wsiąść do bryczek (bądź sań) i wygodnie podjechać kilka kilometrów. Główny punkt przesiadkowy z samochodów i autokarów znajduje się na parkingu na Siwej Polanie. Centralnym punktem doliny jest rozległa Polana Chochołowska, na której stoi m.in. schronisko im. Jana Pawła II.

Dolinę geologicznie można podzielić na dwie wyraźnie różniące się części. Górną, ze skałami krystalicznymi, uformowały działania lodowca. W dolnej powierzchnię skał osadowych ukształtował Potok Chochołowski i procesy krasowe. Niegdyś Dolina Chochołowska była głównym punktem wypasu owiec i bydła, o czym świadczą zachowane do dzisiaj bacówki i pasterskie szałasy. Część z nich nadal jest wykorzystywana, choć już na zdecydowanie mniejszą skalę.

W szacie roślinnej doliny dominują sztucznie zasadzone świerki. Naturalne jodły, buki i sosny pozostają w mniejszości. Z drobniejszych gatunków, na szczególną uwagę zasługują m.in. szczwoligorze tatrzańskie, zarzyczki górskie, zimowity jesienne czy storzany bezlistne. Wędrowcy mogą natknąć się na niedźwiedzie, jelenie, świstaki i wiele innych gatunków zwierząt.

Tereny Doliny Chochołowskiej są własnością Wspólnoty Leśnej Ośmiu Uprawnionych Wsi, jednak nad całością zarządzania trzymają pieczę władze Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Największa dolina walna w polskich Tatrach - 35 km² powierzchni przy 10 km długości. W przeszłości Dolina Chochołowska była głównym pastwiskiem dla pasterzy owiec i bydła, dziś priorytetetowy status ma ochrona wyjątkowej przyrody: roślin, zwierząt i krajobrazów. Z myślą o turystach wytyczono całe mnóstwo szlaków oraz tras rowerowych i dla biegaczy narciarskich.