Zamek w Janowcu

Mury piętrzącego się w Janowcu zamku są wyjątkowo poszarpane i… malownicze tak, że niemal każdy kto je ujrzy, chciałby sprawdzić co kryją w swym wnętrzu. Latem można ku nim popłynąć promem z Kazimierza Dolnego (wówczas z Nałęczowa będzie to ok. 27 km),jesienią i zimą trzeba dojechać przez most w Puławach (41 km).

Zamek w Janowcu położonym na północny zachód od uzdrowiska. Został wzniesiony w latach 1526-37 przez starostę kazimierskiego, a później kasztelana krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Firleja i jego syna, wojewodę ruskiego Piotra Firleja, który był głównym fundatorem budowli. Ponoć stawiając założenie, Firlejowie wzorowali się na Wawelu. Po nich, opiekę nad zamkiem przejęli Dulscy, a następnie Tarłowie z rąk, których w XVII w. przeszedł we władanie Lubomirskich. Ci ostatni odbudowali go po potopie szwedzkim według projektów Tylmana z Gamern, późniejszego architekta pałaców w Nieborowie i Puławach.

W 1783 r. Mikołaj Lubomirski przegrał zamek w karty z Mikołajem Piastowskim, ostatnim który traktował obiekt jako swą rezydencję. Od początku XIX w. zamek pustoszał i niszczał. W 1928 r. kupił go Leon Kozłowski z Warszawy, lecz przed wybuchem II wojny światowej niewiele zdążył go wyremontować. W 1975 r. sprzedał go Muzeum Kazimierza Dolnego - funkcjonującego także pod nazwą Muzeum Nadwiślańskie - które sukcesywnie przeprowadza w nim prace remontowe i zabezpieczające. Obecnie obiekt stanowi ruinę z częściowo zachowanymi wieżami, basztami oraz ciągiem budynków i murów kurtynowych.

Od północy, ściany zewnętrzne pokryte są malunkami ukazującymi wizerunki pieszych rycerzy, natomiast od wschodu - cynobrowymi pasami, nawiązującymi do XVI-wiecznej dekoracji. Od wewnątrz budynek bramny okalają zrekonstruowane krużganki, wiodące na tarasy widokowe, z jakich rozciąga się panorama doliny Wisły, widok na Równinę Radomską, a nawet Góry Świętokrzyskie.

W wyremontowanym budynku północnym mieści się hotel i wystawa dotycząca historii zamku (m.in. portrety i herby właścicieli Janowca, meble, sprzęty, dawna garderoba). W pobliżu bramy, w kilku salach podziwiać można piękne fotografie ruin.

W parku obok zamku działa mały skansen budownictwa drewnianego Lubelszczyzny, w którym znaleźć można m.in. dwór z Moniaków i spichlerz z Podlodowa.

Przy okazji zwiedzania zamku w Janowcu warto również wybrać się do renesansowego kościoła przy rynku. W jego wnętrzu zachował się manierystyczny, piaskowcowy nagrobek Firlejów oraz barokowe ołtarze projektowane przez Tylmana z Gameren.

Malownicze, częściowo odnowione pozostałości po twierdzy i rezydencji, zbudowanej w latach 1526-37. Zamek w Janowcu miał być wzorowany na krakowskim Wawelu, był wielokrotnie przebudowywany i zmieniał właścicieli. W sąsiedztwie opiekujące się obiektemmuzeum przygotowało skansen z kilkoma drewnianymi obiektami sprowadzonymi z różnych zakątków Lubelszczyzny.