Elektrownia wodna i tama nad Jeziorem Leśniańskim

Najstarsze tego typu budowle w całej Polsce, do tego nadal eksploatowane dzięki oryginalnemu wyposażeniu. Wzniesienie zapory na Kwisie na samym początku XX wieku było jednym z najważniejszych elementów planu przeciwpowodziowej ochrony Dolnego Śląska, który opracowali prof. Otton Intze oraz dr inż. Curt Bachmann.

Potężna i efektowna tama spiętrzyła wody rzeki na obszarze 140 hektarów. Pojemność powstałego w ten sposób Jeziora Leśniańskiego to ok. 15 milionów metrów sześciennych. Sama kamienno-betonowa konstrukcja to jeden z najciekawszych zabytków hydrotechniki w naszym kraju - ma 45 metrów wysokości i 130 m długości w koronie. Budowa rozpoczęła się w 1901 roku, w pracach obok Niemców swój udział mieli specjaliści z Austrii i Włoch. Zaporę oddano do użytku we wrześniu 1905 r., przez ten czas wykorzystano m.in. 32 tony dynamitu, 460 tony stali zbrojeniowej i 150 tys. worków z cementem.

Postawienie zawodowej elektrowni tuż za stopniem wodnym Leśna było wzbogaceniem pierwotnego projektu. Budowa zakładu ruszyła w 1906 r., a już rok później uruchomiono pierwsze cztery turbiny Francisa o mocy 515 kilowatów każda. Później dołożono do tego dwie kolejne jednostki (jedną znacznie mniejszą),co pozwoliło dobić do 2,78 MW łącznej mocy osiągalnej turbozespołu. Do dziś zachowało się oryginalne wyposażenie maszynowni, podobnie jak unikalne rozwiązania hydrotechniczne i urządzenia zrzutowe na tamie.

Mimo że budowle pełnią stricte przemysłową rolę, to obecne są również cieszące oko architektoniczne detale. Na koronie zapory umieszczono neogotycką wieżyczkę i neoklasycystyczny fryz arkadowy, z kolei wyloty sztolni obiegowych udekorowano attykami. Jeśli chodzi o elektrownię, jest to budynek eklektyczny, czerpiący z kilku rozmaitych stylów.

Zespół wartościowych zabytków hydrotechniki - w swojej klasie są najstarszymi obiektami w całej Polsce. Kamienno-betonowa zapora, zaprojektowana przez prof. Ottona Intzego i dra inż. Curta Bachmanna, powstała w latach 1901-05, a dysponującą wciąż oryginalnym wyposażeniem elektrownię oddano do użytku w 1907 r. Budowle posiadają ciekawe detale architektoniczne.