Szczawnicy

Miłośnicy spływów bądź widokowych rejsów mają w tym rejonie Lubelszczyzny parę interesujących opcji do wyboru. Najważniejsza z nich to oczywiście Wisła. Dostępne tutaj warianty tras (np. Janowiec-Dęblin czy Kazimierz Dolny-Puławy) uważa się za średnio wymagające. Prostszy jest nurt Chodelki, a znacznie trudniejsza do pokonania będzie Wieprza.

Wystawna rokokowo-klasycystyczna rezydencja, wybudowana w latach 1722-36. Stylowy obiekt stanął na zgliszczach dworku Lubomirskich z lat ‘70 XVII wieku. Największy wpływ na niezwykły klimat tego pięknego miejsca miała księżna Izabela Czartoryska, która na początku XIX w. rozbudowała posiadłość, wypełniła park fantastycznymi obiektami i urządziła muzeum.

Niezwykła i bogata w fascynujące eksponaty wystawa, kontynuująca niejako kulturową działalność słynnego rodu. Pierwsze muzeum w puławskiej rezydencji Czartoryscy otworzyli już w 1801 r., zadbali też o jej patriotyczny wydźwięk. Dziś prezentuje się tu m.in. obrazy, bronie czy rzemiosło artystyczne. Warto zobaczyć Dom Gotycki i Świątynię Sybilli w pałacowym parku.

Baśniowy park tematyczny, w którym dobra zabawa dla całej rodziny jest równie ważna, co stymulacja rozwoju fizycznego i psychicznego. Magiczne Ogrody podzielono na kilkanaście różnych krain, każda z innym zestawem atrakcji i barwnymi dekoracjami. Dodatkowo w parku regularnie organizowane są rozmaite wydarzenia, dające jeszcze więcej sposobów spędzenia czasu razem.

Malownicze, częściowo odnowione pozostałości po twierdzy i rezydencji, zbudowanej w latach 1526-37. Zamek w Janowcu miał być wzorowany na krakowskim Wawelu, był wielokrotnie przebudowywany i zmieniał właścicieli. W sąsiedztwie opiekujące się obiektemmuzeum przygotowało skansen z kilkoma drewnianymi obiektami sprowadzonymi z różnych zakątków Lubelszczyzny.

Zabytkowy budynek, którego powstanie datuje się pomiędzy XVI a II poł. XVII stulecia. Jego szczyt - podobnie jak u większości spichlerzy w Kazimierzu - nawiązuje do miejskiego kościoła parafialnego. “Króla Kazimierza” wielokrotnie modernizowano, a remonty zakończone w 1955 i 2007 r. poważnie ingerowały w konstrukcję, wywołując protesty miłośników architektury.

Dawny magazyn z końcówki XVII wieku, jeden z większych pośród postawionych na dawnej Wyspie Spichrzów. “Pod Wianuszkami” miał 3 obszerne komory. Spichlerz kilkukrotnie przebudowywano, zmieniało się też przeznaczenie budynku (dziś - schronisko młodzieżowe). Obiekt poważnie ucierpiał w czasie II WŚ, rekonstrukcja przywróciła mu dawne, możliwie oryginalne piękno.

Zabytkowy magazyn, zbudowany oryginalnie w sąsiedztwie portowej śluzy - jeden z dwóch identycznych, choć po drugim nie ma już śladu. “Bliźniaki” wzniesiono pomiędzy XVI a XVII wiekiem. Wyróżnia go wygląd, bardziej przypomina średniowieczne spichlerze w Gdańsku niż miejscową farę. Po niedawnych pracach rekonstrukcyjnych magazyn przerobiono na pensjonat.

Zabytkowy budynek, wybudowany przez Krzysztofa Przybyłę w II połowie XVI wieku, na potrzeby handlu zbożem. Stylowy obiekt, podobnie jak większość kazimierskich magazynów, wyglądem przypominał kościół parafialny. Dwukomorowy spichlerz kilkukrotnie przebudowywano, choćby na potrzeby garbarni Feuersteina w 1838 r. Dziś znajduje się w rękach miejscowego muzeum.

Przystępna i atrakcyjna prezentacja najważniejszych walorów naturalnych regionu, które wpłynęły na utworzenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Cztery stałe wystawy pozwalają także poznać niezwykłą przeszłość tutejszej przyrody i sposoby jej ochrony. Instytucja posiada ponad 12 tysięcy eksponatów. Muzeum mieści się w zabytkowym spichlerzu z XVI wieku.

Jeden z wielu zabytkowych magazynów zbożowych, wzniesionych w “Złotym Wieku Rzeczypospolitej” na obszarze kazimierskiego portu. Spichlerz architektonicznie reprezentował manierystyczny styl, posiadał bogatą dekorację sgraffitową. Niestety dziś jest w fatalnej kondycji, a znaczną część dawnego spichlerza w 1918 r. przerobiono na nowy budynek mieszkalny.

Liche pozostałości stosunkowo niewielkiej (wymiary 35×30 metrów) średniowiecznej twierdzy, choć ryciny z XIX w. przedstawiają dużo większy obiekt. Gotycki zamek wzniesiono w połowie XIV w., a ostatecznie opuszczony został w XVIII w. Z Bochotnickim fortem wiąże się wiele legend, od dotyczących Esterki aż do niewyobrażalnych skarbów rozbójniczki Katarzyny Zbąskiej.

Ośrodek warsztatowo-edukacyjny Muzeum Nadwiślańskiego. W Manufakturze organizowane są najróżniejsze zajęcia - zarówno teoretyczne wykłady, jak i praktyczne ćwiczenia - dzięki którym uczestnicy w atrakcyjnej formie poznają tradycje, kulturę, historię oraz przyrodę około-kazimierskiego regionu. Intrygująco wyglądają zwłaszcza lekcje z dawnych, ginących rzemiosł.

Dawna pralnia i łazienki z 1921 roku, zbudowana na miejscu starej rzeźni. Stylizowany na dworek szlachecki obiekt zaprojektował Jan Koszyc-Witkiewicz. Zabytkowa Stara Łaźnia stanowi połączenie maniery zakopiańskiej z renesansem lubelskim. Dziś stanowi własność Stowarzyszenia Filmowców Polskich, o jego oryginalnym przeznaczeniu przypomina tablica pamiątkowa.

Zabytkowy magazyn na zboże, wzniesiony na kazimierskiej Wyspie Spichrzów między II połową XVI, a początkowymi dekadami XVII stulecia. Oryginalnie posiadał dwie komory. Spichlerz Nowakowskiego szybko zaczął niszczeć, do czasów współczesnych ocalała tylko część północnych ścian. Na przełomie XIX i XX wieku wykorzystano je do budowy budynku mieszkalnego.

Niezwykle wartościowy skarb ze średniowiecza. Groźną twierdzę wzniesiono na rozkaz Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku. Zamek w Kazimierzu wielokrotnie przebudowywano - zanim obrócił się w ruiny na przełomie XVIII i XIX stulecia, stał się arystokratyczną rezydencją. Z kompleksu zachowała się też starsza baszta, wzniesiona na polecenie Władysława Łokietka.

Młodsza i mniej wytworna siostra pobliskiej Kamienicy Celejowskiej. Zabytkowy budynek wzniesiono w jeszcze w XVII w., a ostateczny wygląd przybrał po przebudowie z 1640 r. Kamienicę Białą udało się podnieść ze zniszczeń, które wyrządziła II WŚ i wiernie zrekonstruować, szczególnie attyki oraz płaskorzeźba nad wejściem. Dziś działa tu restauracja z małym hotelem.

Przepiękna świątynia, której historia sięga początków XIV stulecia. Kolejne pożary wymusiły poważną modernizację, zakończoną w 1613 r. Wtedy też romańsko-gotycka konstrukcja przeobraziła się w czysto renesansowy kościół, w którym ukryto wiele odniesień do chrześcijańskiej symboliki. Kazimierska fara wyróżnia się też bardzo bogatym, zabytkowym wyposażeniem.

Bezcenny zabytek, powszechnie uważany za najpiękniejszy przykład manieryzmu w polskiej architekturze mieszczańskiej. Celejowska wyróżnia się wyjątkowo wysokimi attykami i przebogatym zdobnictwem elewacji. Aktualnie kamienica stanowi filię Muzeum Nadwiślańskiego, w której urządzono wystawy o historii Kazimierza Dolnego i jego artystycznej mocy inspiracji.

Centralna filia miejskiej instytucji, w której ekspozycję podzielono na 2 zasadnicze działy. Galeria Wystaw Czasowych prezentuje głównie dzieła sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźbiarstwa, fotografii. Z kolei Muzeum Sztuki Złotniczej, o niebywale bogatej kolekcji, przedstawia gościom piękne osiągnięcia mistrzów sztuki obrabiania metali i kamieni szlachetnych.

Niekwestionowane centrum Kazimierza Dolnego, tchnące wyjątkową historią i niepowtarzalnym, mocno artystycznym klimatem. Główny plac otaczają wspaniałe, zabytkowe kamienice. Działają kawiarenki i restauracje, kursują dorożki. Pośrodku kazimierskiego rynku stoi studnia o kilkusetletniej historii. Dużą popularnością cieszy się uroczy pomnik psa wykonany z brązu.

Stylowa konstrukcja o statusie zabytkowym, postawiana przez niejakiego Zilcherta w końcówce XVII wieku. Dzwonnicę kilkukrotnie przebudowywano, wykonania prac modernizacyjnych wymagały też skutki poważnego pożaru z 1853 r. Budynek wiele razy zmieniał swoje przeznaczenie - pełnił funkcje mieszkalne, działała tu popularna piekarnia czy Muzeum Sztuki Złotniczej.

Barokowy zabytek pochodzący z końcówki XVIII wieku. Nazwa budynku stanowi aluzją do złotego wieku Kazimierza Dolnego, kiedy to miasto nazywano “małym Gdańskiem”. Konstrukcję wielokrotnie przebudowywano, II WŚ też jej nie oszczędziła. Warto zwrócić uwagę na stalowego koguta - ten ptak to jeden z popularnych symboli miasta i nawiązanie do lokalnej legendy.

Efektowne perły późnego renesansu, wybudowane w 1615r. przez Krzysztofa i Mikołaja Przybłów. Kupcy wystawili sobie niebywale bogate w zdobienia domy. Kamienice z wapienia były inspirowane włoskim i niderlandzkim manieryzmem. Wyróżniają się zdobnymi płaskorzeźbami pokrywającymi niemal całą elewację i niezwykle wysokimi attykami - również szczodrze dekorowanymi.

Jeden z najlepiej zachowanych zabytków z grona charakterystycznych dla Kazimierza Dolnego dawnych magazynów zbożowych. Renesansowy, dwukomorowy obiekt z szeroką loggią i wieloma manierystycznymi zdobieniami w części szczytowej, zbudowano w 1636 roku. Wprawdzie obrócił się w ruinę, to w XIX wieku przeszedł gruntowną, wierną rekonstrukcję. Dziś działa tu hotel.

Zabytkowa świątynia żydowska, wybudowana w II połowie XVIII wieku. Beitenu charakteryzowała się pięknymi polichromiami i późnobarokowym stylem, niestety została totalnie zdewastowana w 1944 r. W 1953 r. synagogę wyremontowano, lecz nie dla celów religijnych - działało tutaj m.in. kino, aktualnie księgarnia, kawiarnia i małe muzeum z wyjątkowymi zdjęciami.

Przez niektórych nazywana Krzyżową Górą albo kazimierską Golgotą. Wszystko z powodu epidemii cholery, która dotknęła ten lubelski region w pierwszych latach XVIII wieku. W 1708 r. mieszkańcy Kazimierza Dolnego, na pamiątkę i ku przestrodze, ustawili na szczycie wzgórza nad kościołem 3 krzyże. Góra stanowi świetny punkt widokowy, występują tu chronione rośliny.

Stylowy renesansowy kościół z 1591r. i siedziba zakonu. Zarówno zabytkowyklasztor, jak i rezydujący w nim mnisi, odegrali istotną rolę w dziejach Kazimierza Dolnego - m.in. w czasie potopu i powstaniu styczniowym. Od 1956r. działa tutaj klasztorne muzeum z dziełami sztuki sakralnej, cennymi dokumentami z przeszłości i prehistorycznymi reliktami.

Wyjątkowa rekonstrukcja zabytku - XIX-wiecznej rzeźni, w której dokonywano uboju rytualnego. Oryginał prawie do fundamentów zburzyli Niemcy w 1942 roku. Swego czasu mięso z jatek koszernych stanowiło ważną część handlowego potencjału miasta. Drewniany budynek zrębowy z gontowym dachem stoi w centrum dawnego Placu Targowego. Dziś funkcjonuje tu bazar i galeria.

Sportowa atrakcja wkomponowana pomiędzy zabytkowe budynki i naturalny las. W “Kazimierzu” dla gości przygotowano 4 trasy wypełnione interesującymi wyzwaniami sprawnościowymi o zróżnicowanym stopniu trudności. Ścieżka dla dzieci (o wzroście min. 1 m) ma 14 przeszkód - kolejne, większe trasy mają ich po 17. Jest też 5-etapowy wariant ze zjazdami w roli głównej.

Zabytkowa świątynia z 1670 roku, z ciekawie dekorowanym wnętrzem. W momencie budowy jawnie wzorowana na starszym kościele parafialnym. Późniejsze przebudowy sprawiły, że podobieństwo widać dziś przede wszystkim w kształcie bryły i szczytach zwieńczonych obeliskami. Kościół św. Anny, razem z pobliską kaplicą Świętego Ducha, przedstawia styl renesansu lubelskiego.

Niesamowity punkt widokowy, zlokalizowany na wzniesieniu niedaleko dawnych kamieniołomów. O urokach zakątka najlepiej świadczy fakt, iż w 1914 r. te tereny kupił Jan Albrycht - posiadacz kopalni odkrywkowej w Puławach i ceniony inżynier kolejowy. Wybudował tutaj piękną, wzniesioną wyłącznie z wapieni rezydencję. Jej klimatyczne ruiny wciąż stoją między drzewami.

“Firmowa” dla miasta impreza, nawet przy zmianach formalnej otoczki. Festiwal filmowy w Kazimierzu Dolnym prezentuje nie tylko warte uwagi produkcje polskie i europejskie, których na próżno szukać w repertuarach większości kin. Pokazuje też ich szerszy kontekst i inspiracje z innych dziedzin sztuki, a to dzięki spotkaniom z twórcami i wydarzeniom towarzyszącym.

Literackie muzeum urządzone w zabytkowej Willi Pod Wiewiórką - rezydencji małżeństwa uznanych pisarzy, wybudowanej specjalnie dla nich w 1936 r. Kucewiczowie często gościli u siebie kulturalną elitę kraju i tę tradycję kontynuuje kierujące placówką Muzeum Nadwiślańskie. Wystawy prezentują cenne przedmioty związane z twórcami i polską inteligencją XIX i XX wieku.

Wyraz czci i szacunku wyrażanego tym wszystkim, którzy wzięli udział w zrywie niepodległościowym na początku 1863 roku. Co ciekawe udało się utworzyć zalążek państwowości - Kazimierską Republikę Powstańczą. Przetrwała tydzień. Miejsce, w którym ustawiono krzyż, miało być punktem zbiórki przed bitwą. Tutaj też proboszcz żegnał wycofujących niepodległościowców.

Typowy dla zielonych terenów w Kazimierzu Dolnym element krajobrazu. Wąwozy lessowe powstają w wyniku erozyjnego działania wody na pewne skały osadowe. Charakterystycznymi dla nich rzeczami są m.in. bardzo strome i wysokie ściany - sięgające nawet kilkudziesięciu metrów - wystające korzenie potężnych drzew, płaskie (często błotniste) dna i bajkowa kolorystyka.

Obszar ochrony przyrody (i dziedzictwa kulturowego) o powierzchni ok. 136 km², utworzony w 1979 r. Rozciąga się na interesujących z geologicznego punktu widzenia terenach wokół przełomu środkowej Wisły. W Kazimierskim Parku Krajobrazowym wytyczono 2 ścisłe rezerwaty, obejmujące głównie wąwozy lessowe i lęgowiska wielu rzadko występujących gatunków ptaków.

Niezwykłe miejsce pamięci, przypominające o wkładzie społeczności żydowskiej w historię Kazimierza Dolnego oraz jej tragicznych losach. Przy wejściu do lapidarium, utworzonego na dawnym cmentarzu, zbudowano pomnik nawiązujący do jerozolimskiej ściany płaczu. Wzniesiono go z kilkuset zdobionych macew, wykutych pomiędzy połową XIX stulecia a latami ‘40 XX wieku.

Zagroda agroturystyczna nastawiona na działalność edukacyjną. Głównym atutem ekomuzeum są kompleksowe warsztaty z takich dziedzin jak haft, plecionkarstwo, tkactwo, piekarstwo, pszczelarstwo, zielarstwo etc. Wszystkie odbywają się zgodnie z tradycyjnymi metodami i z użyciem dawnych sprzętów - dziś uznawanych za przestarzałe i praktycznie niewykorzystywanych.

Miejsce spotkań świetnej zabawy z wartościową edukacją, przygotowane zarówno dla dzieci, jak i dorosłych gości. W parku labiryntów oprócz 5 kreatywnie zaprojektowanych torów czekają m.in. galeria rzeźb i nietypowa ścieżka dydaktyczna. Z kolei w parku miniatur odtworzono 50 najciekawszych konstrukcji drewnianych z regionu - również te zburzone już dawno temu.

Popularny wśród pielgrzymów kompleks świątynny, a to dzięki cudownym maryjnym figurkom. Obie wyrzeźbiono w średniowieczu, w drewnie lipowym. Pierwsza stoi w bogato polichromowanej kaplicy, wybudowanej na miejscu pierwszego kościoła we wsi. Działa tu też małe muzeum Wąwolnicy. Druga zdobi ołtarz główny pięknej neogotyckiej bazyliki, wzniesionej w latach 1907-14.

Historyczne składy kolejowe, które po niezbędnych naprawach i przywróceniu dawnego wyglądu wróciły na tory. Pociągi kursują m.in. przez Polanówkę, Karczmiska, Opole Lubelskie czy Poniatową - łącznie 11 stacji połączonych ponad 50-kilometrową trasą. Niezwykle klimatyczna podróż przez urokliwe tereny lubelszczyzny to świetny sposób na przeniesienie się w czasie.

Mały ogród zoologiczny na obrzeżach uzdrowiska, który z pewnością przypadnie do gustu dzieciom i innym miłośnikom uroczych zwierzątek. Nałęczowski Zwierzyniec posiada w swoich zagrodach chociażby wiele różnych ras ozdobnego drobiu, egzotyczne urocze futrzaki (m.in. króliki, owce, kózki czy lisy polarne) oraz nieco bardziej egzotyczne ptaki w rodzaju strusi czy pawi.

Wiernie zrekonstruowana osada Słowian z IX stulecia, stanowiąca otwarte muzeum i doświadczalną placówkę archeologiczną. Na grodzisko składają się chaty mieszkalne, warsztaty rzemieślników, miejsca kultu dawnych bogów i przedmioty odkryte w trakcie wykopalisk. Organizowane są też zajęcia, w których uczestnicy mogą poczuć się jak dawni mieszkańcy Żmijowiska.

Placówka udostępniająca zwiedzającym szereg ciekawych eksponatów związanych z Żeromskim. Są tu m.in. oryginalne meble i sprzęty, których używał autor “Popiołów”, a także różne dokumenty, obrazy i pamiątki. Muzeum mieści się w dawnym domu-pracowni pisarza, wystawionym w 1905r. według projektu Jana Koszczyc-Witkiewicza - mocno inspirowanym stylem zakopiańskim.

Drewniana kaplica wzniesiona w unikalnym stylu zakopiańskim, zgodnie z projektem Jana Koszczyc-Witkiewicza, pomiędzy 1917 a 1919 rokiem. Niezwykły przybytek ufundowała Luiza Benni - właścicielka słynnej nałęczowskiej willi “Podgórze”, wdowa po cenionym warszawskim lekarzu. Swego czasu msze święte w pięknej świątyni odprawiał kardynał Karol Wojtyła.

Aquapark zarządzany przez uzdrowisko. Chlubą Atrium jest biała glinka pochodząca z Grecji, kąpiel w niej doskonale pielęgnuje i odżywia skórę całego ciała. Funkcjonuje też tradycyjny basen - 300m² powierzchni, tory pływackie, jacuzzi, sauny, łóżka bąbelkowe, dysze masujące, ławeczki perełkowe etc. Atrium ma jeszcze nowoczesną siłownię i klub nocny z kręgielnią.

Spacerowo-towarzyskie centrum uzdrowiska. Park Zdrojowy w Nałęczowie powstał z inicjatywy Stanisława Małachowskiego jeszcze w XVIII wieku. Jego istotną część stanowi rzeczka Bochotniczanka. Między urokliwymi alejkami i wiekowymi drzewami kryją się jeszcze Pijalnia Wód Mineralnych, dawne dworki, Palmiarnia, Stare Łazienki czy pomniki zasłużonych pisarzy.

Instytucja zlokalizowana w zabytkowym Pałacu Małachowskich, gdzie regularnie gościł słynny dziennikarz i pisarz. Bolesław Prus przyjeżdżał do Nałęczowa systematycznie w latach 1882-1910, z zamiarem pozbycia się agorafobii. Zbiory muzeum przybliżają gościom życie i twórczość pozytywistycznego autora - rzecz jasna koncentrując się na związkach z lubelszczyzną.

Współtworzą unikalną atmosferę lubelskiego uzdrowiska i w zdecydowanej większości są objęte ochroną jako architektoniczne skarby Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Dziedzictwo Nałęczowa to przede wszystkim piękne, reprezentujące różne style, pełne smaku i niepowtarzalnego uroku wille z przełomu XIX i XX stulecia. Takie jak przy Alei Lipowej czy ul. Armatniej.

Główna katolicka świątynia parafii w Nałęczowie, wzniesiona z kamieni i cegieł w połowie XVIII wieku. Barokowy kościół św. Jana Chrzciciela znacznie powiększono w latach ‘50 XX stulecia. Pięknymi dziełami sztuki są bogato dekorowane ambona i chrzcielnica, dużą wartość mają również obrazy namalowane w XVIII i XIX wieku - np. “Chrzest Chrystusa w Jordanie”.

Rodzinny park rozrywki, o niezaprzeczalnych walorach edukacyjnych. Owadolandia w Wojciechowie zapewnia dzieciom sporo atrakcji: od ścieżki dydaktycznej z dużymi, pełnymi detali modelami owadów, przez rozbudowany plac zabaw, aż po rozmaite warsztaty plastyczne. W Owadolandii udanie połączono zabawę, naukę przyrody i zdrową dawkę ruchu na świeżym powietrzu.

Bogata wystawa w XVI-wiecznej Wieży Ariańskiej, ciekawie prezentująca ginący wydawałoby się zawód. Muzeum Kowalstwa w Wojciechowie ma na stanie ponad 1000 eksponatów: od zwykłych przedmiotów codziennego użytku, przez rzemiosło artystyczne, aż po średniowieczną broń. Placówka oferuje również interesujący program warsztatów dla grup zorganizowanych.

Specyficzny ogród zoologiczny, z kilkudziesięcioma gatunkami z całego świata. Park Zwierząt, Rozrywki i Edukacji w Wojciechowie pozwala gościom wziąć udział w pielęgnacji i karmieniu części zwierzyńca - oczywiście lwy nie wchodzą w grę. W zagrodach zoo dominują ssaki i ptaki, a do dyspozycji gości są także plac zabaw, duży grill, kuligi oraz przejażdżki bryczkami.

Placówka poświęcona wybitnemu twórcy, urządzona w starej leśniczówce “Pranie”. Na zbiory eksponowane w budynku z 1880 r. składają się m.in. listy, zdjęcia, czy unikalne wydania tomików wierszy - Gałczyński właśnie tutaj napisał wiele znanych utworów. W leśniczówce wciąż tętni artystyczne życie, dzięki koncertom muzyki poważnej i wieczorkom poetyckim.

Geologiczna osobliwość, powstała w efekcie przesuwania się i powolnego topnienia gigantycznego lodowca. Masy ze Skandynawii pozostawiły tutaj po sobie ok. 13500 skał i głazów, rozsianych nierównomiernie na obszarze 9 hektarów. Największe mają status pomników przyrody: najbardziej okazały ma 9,75 metra obwodu i 1,2m wysokości, mniejszy odpowiednio 7 i równo 1.

Rozbudowane centrum jeździeckie, kierowane przez rodzinę Ferensteinów - z końmi i jeździectwem, w najróżniejszych formach, związaną już od przełomu XIX i XX wieku. Prestiżowy ośrodek proponuje pełną paletę zajęć - lekcje dla początkujących, przejażdżki dla dzieci, długotrwałe wyprawy i obozy jeździeckie, treningi dla sportowców i ich wierzchowców etc.

Rozległa “zagroda” w której swobodnie żyją zwierzęta naturalnie występujące na Pojezierzu Mazurskim. W parku można przyjrzeć się z bliższej niż zwykle odległości wilkom, rysiom nizinnym, puchaczom, głuszcom, jarząbkom, żubrom, łosiom - czy powszechniej występującym sarnom, jeleniom itd. Niektóre z nich udostępniane są do głaskania i karmienia przez gości.

Prywatne muzeum etnograficzne, urządzone w zabytkowym gospodarstwie mazurskim. Najstarsza jest tutaj chata podcieniowa, postawiona jeszcze na początku XIX stulecia. Ekspozycja jak najwierniej odtwarza wnętrza domostwa oraz szkoły z epoki. Wystawy urządzone są również w spichlerzu, pozostałe budynki przystosowano m.in. dla oberży i parowej sauny rosyjskiej.

Historyczna kraina na bursztynowym szlaku, która odrębnością cieszyła się mniej więcej od V do XIII wieku. Galindowie wprawdzie “zginęli” w mrokach dziejów, jednak ich kultura wciąż jest żywa, o co dbają gospodarze ośrodka. W rozbudowanej ofercie historycznej m.in. rejsy tradycyjnymi łodziami, walki, płukanie bursztynu, biesiady, czy średniowieczne rzemiosła.

Jeden z najważniejszych ośrodków PAN w terenie, powołany do ochrony i wzbogacenia naturalnych zasobów Mazur. W Popielnie działa się wielorako: hoduje konie i tarpany, czuwa nad ornitologicznym rezerwatem, prowadzi fermy bobrów i jeleni. A turyści mogą to wszystko obejrzeć z bardzo bliska. Na terenie stacji, w zabytkowym spichlerzu, urządzono tematyczne muzeum.

Obszar o powierzchni powyżej 605 ha na terenie Puszczy Piskiej, chroniony z uwagi na wartościowe ekosystemy wodne, leśne oraz torfowiskowe. Pierwos to płytkie, systematycznie zarastające jezioro. W rezerwacie można natrafić m.in. na potężne dęby, wielosiły błękitne, listery sercowate, a faunę reprezentują np. puchacze, wilki, zimorodki, bieliki czy pluszcze.

Przeprawa w północnej części jeziora Bełdany, znacząco skracająca drogę choćby do Onufryjewa czy Popielna, gdzie szeroką działalność przyrodniczą prowadzi Polska Akademia Nauk. Prom należy do rodzaju linowych i odległość 360 m pomiędzy brzegami pokonuje w około 10 min. Na pokładzie jest dość miejsca dla trzech samochodów osobowych oraz kilkunastu pasażerów.

Ośrodek jeździecki, położony niezwykle urokliwie na skraju lasów Puszczy Piskiej. Dysponuje rozległą ofertą dla miłośników koni i sportowej hippiki - tematyczne obozy, lekcje jazdy w siodle na różnych stopniach zaawansowania, wycieczki bryczkami czy długie wyprawy. W stadninie mieszkają konie pełnej krwi angielskiej, huculskie, czystej krwi arabskiej i kuce.

Atrakcja wprawdzie zimowa, co nijak nie wpływa na jej potencjał i efektowność. Wyścigi bojerowe prezentują się jeszcze ciekawiej niż zawody windsurfingowe, a co dopiero samemu wybrać się na dynamiczny ślizg. Niektóre modele dostępne w Mikołajkach, dzięki śmigłu rozpędzają się nawet do 80km/h. W ofercie miejscowych wypożyczalni i instruktorów są też iceboardy.

Wodniacy, którzy ponad żagle i silniki stawiają wiosła, będą zachwyceni Mikołajkami i Mazurami. Wypożyczalni i okazji wzięcia udziału w spływie nie brakuje, a i gęsta sieć szlaków wodnych daje olbrzymie pole do popisu. Zwłaszcza trasa prowadząca nurtem Krutyni, powszechnie uważana za jeden z najwspanialszych szlaków kajakarskich na kontynencie.

Ile na Mazurach jezior i kanałów łączących kolejne akweny ze sobą, tyle intrygujących szlaków czeka tutaj na prawdziwych wilków morskich. Również pod względem infrastruktury, tj. portów i przystani, wypożyczalni sprzętu czy punktów szkutniczych, Mikołajki należą do czołówki polskich ośrodków żeglarskich. Pozostaje tylko liczyć na pomyślną pogodę.

Neogotycki przybytek o ciekawej architekturze i niebanalnej historii. Początkowo, od 1910 roku, był to Ewangelicki Dom Ludowy, gdzie głównie katechizowano młodzież. W 1933 r. budynek kupili katolicy i przerobili na kaplicę, a od 1948 r. ruszyła budowa kościoła. Świątynia wyróżnia się nietypowymi organami, wieloma barwnymi witrażami i freskiem nad prezbiterium.

Klimatyczna, spokojna przystań pomiędzy jeziorami Mikołajskim oraz Tałtami. Sezon rejsów turystycznych w Mikołajkach zwyczajowo trwa od początku kwietnia do końca października. Wybór kierunków i wariantów wycieczki - m.in. Giżycko, Ruciane-Nida, Rydzewo, po wodach Śniardw i wiele, wiele innych - stwarza gościom mazurskiego kurortu mnóstwo wspaniałych opcji.

Na niepowtarzalną atmosferę pobytu w Mikołajkach niebywały wpływ ma stylowa zabudowa. Najbardziej charakterystyczne dla tego mazurskiego kurortu są parterowe i jednopiętrowe kamieniczki, wybudowane na początku XX stulecia. Z tego samego okresu pochodzi neogotycki kościół pw. MB Różańcowej. Najwięcej architektonicznych perełek stoi przy ulicy Michała Kajki.

Wielkie Jeziora Mazurskie w zupełnie naturalny sposób postrzegane są przez miłośników wędkowania jako obiecana kraina wiecznych (po)łowów. Liczba dostępnych łowisk na jeziorach i kanałach oraz ich bogactwo w zróżnicowane, warte uwagi gatunki ryb - od stynek, przez sandacze czy węgorze, aż po szczupaki - potrafi przyprawić o pozytywny zawrót głowy.

Zabytek z pierwszej połowy XIXw., wystawiony w stylu klasycystycznym. Architektem budowli, potrzebnej po pożarze starszej świątyni, był ceniony K.F. Schinkel. Wieża zegarowa jest starsza, ukończono ją w 1880r. Kościół Świętej Trójcy może się poszczycić pięknym i wiekowym wyposażeniem, m.in. kielichem mszalnym z XVIIIw., kunsztownymi organami i wieloma obrazami.

Instytucja założone w 1973 r. przez proboszcza miejscowej parafii luterańskiej. Wystawy i zgromadzone eksponaty - listy, modlitewniki, święte księgi, listy, zdjęcia, dokumenty etc. - pozwalają lepiej poznać dzieje protestantyzmu. Muzeum Reformacji w Mikołajkach koncentruje się na tym, co działo się na ziemiach polskich, acz nie pomija kontekstu ogólnego.

Całoroczna pływalnia hotelowa, otwarta dla wszystkich chętnych. Kompleks tworzy 7 zróżnicowanych basenów i szereg przyległych atrakcji. Jest 25-metrowa niecka sportowa, jest część rekreacyjna z wieloma przyjemnymi w użytkowaniu urządzeniami, są baseny zewnętrzne, jest dziecięcy brodzik. W Tropikanie nie brakuje wszelkiego rodzaju saun, jacuzzi czy zjeżdżalni.

Atrakcja hotelowa, ale dostępna dla wszystkich chętnych w Mikołajkach. Tor saneczkowy GołębiewSKI to konstrukcja z rodzaju Alpine Coaster - sanki mknące po specjalnych szynach rozpędzają się nawet do 40 km/h. Całość ma ponad 800 metrów długości, z czego część zjazdowa ma nieco ponad 500 m. Obok toru saneczkowego działa krótszy tor pontonowy i karuzela pontonowa.

Największa impreza motosportu w całej Polsce, która w ostatnich latach na dobre zadomowiła się w kalendarzu Mistrzostw Świata. Przeniesienie zabawy z dolnośląskich asfaltów na mazurskie szutry w 2005 r. okazało się więc trafną decyzją. Najszybsze rajdówki, najlepsi kierowcy, najzdolniejsi mechanicy, najnowsze technologie - raj dla miłośników czterech kółek.

Najliczniejsza w Polsce kolonia łabędzi niemych - latem i jesienią żyje tu nawet 2,5tys. sztuk tych pięknych ptaków. Rezerwat Łuknajno całościowo ma charakter ornitologiczny - powołano go w 1947r., dla ochrony siedlisk ponad 175 gatunków, z czego wokół jeziora gniazduje 95, np. kaczka hełmiatka. Obszar ochrony przyrody rozciąga się na powierzchni 1189 hektarów.

Jeleniowate w pełnej krasie i dosłownie na wyciągnięcie ręki. W swojej placówce PAN łączy badania, hodowle i działalność edukacyjną. Z pewnością spacer po pastwiskach pełnych jeleni, muflonów, danieli, saren i innych pokrewnych gatunków dostarczy zarówno mnóstwo emocji, jak i nowej wiedzy. W stacji działa również niewielkie, ale całkiem interesujące muzeum.

Nowoczesny, w pełni profesjonalny tor kartingowy tuż pod Krakowem. Jak szczycą się gospodarze Racing Kart w Sulechowie, obiekt powstał we współpracy z Robertem Kubicą. Trasa ma 360 metrów długości, 6 m szerokości w każdym punkcie i zaawansowane zaplecze (specjalne bandy, pomiar czasu do 0,001 s etc.). W parku maszyn królują gokarty marki Sodi, w 3 wariantach: wyścigowe, dziecięce i dwuosobowe.

XIV-wieczny zabytek, w którym muzealnicy z Zamku Królewskiego na Wawelu urządzili 3 stałe wystawy z cyklu Państwowe Zbiory Sztuki. Zamek Pieskowa Skała ma niezwykle burzliwą historię, co widać w eklektycznej architekturze budowli. Są tu elementy średniowieczne, renesansowe, barokowe… Podobne zróżnicowanie prezentują eksponowane prace znakomitych artystów różnych epok.

Systematycznie rozwijany ośrodek paintballowy z Prus pod Krakowem. Głównym wyróżnikiem Active Paintball jest 48-arowe pole - na leśnym terenie, upstrzone naturalnymi i sztucznymi przeszkodami. Kolorową zabawę w wojnę może tutaj uskuteczniać od 6 do 18 osób jednocześnie. Rzecz jasna uczestnicy mają do wyboru wiele urozmaiconych wariantów rozgrywki. Idealnie na jakąkolwiek imprezę w większym gronie.

Wyjątkowo bogata w naturalne skarby część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Najsłynniejszym walorem Ojcowskiego Parku Narodowego są szeroko rozumiane skały i związane z nimi twory. Najsłynniejsze są z pewnością Jaskinia Łokietka oraz Maczuga Herkulesa, ale warto też zobaczyć Zamek na Pieskowej Skale. OPN utworzono w 1956 roku, ma ponad 21 km² powierzchni.

Zabytkowa posiadłość rodu Branickich, w której urządzono stałą wystawę “Garncarstwo prahistoryczne”. Krakowskie Muzeum Archeologiczne prowadziło na terenie Nowej Huty szereg badań, które zaowocowały wartościowymi odkryciami. Ekspozycja w oddziale koncentruje się na naczyniach i wyrobach z ceramiki, jakie wykonano w Polsce od 6000 lat p.n.e. do późnego średniowiecza.

To, co miłośnicy militariów lubią najbardziej, czyli bojowe pojazdy wagi ciężkiej. I nie tylko. Ekspozycję na świeżym powietrzu tworzy prywatna kolekcja, składająca się z ok. 70 maszyn i regularnie powiększana. Dominuje wyposażenie armii UW - w tym czołgi, armaty i opancerzone transportery - oraz zabytkowe wozy strażackie. Można zamówić ekscytującą przejażdżkę.

Część Małopolskiego Centrum Dźwięku i Słowa w Niepołomicach. Muzeum Fonografii ma w swoich zbiorach ok. 150 szeroko pojmowanych sprzętów grających (najstarsze z XIX w.) i blisko 2000 płyt winylowych z muzyką do swobodnego odsłuchu. Ekspozycję antyków podzielono na 7 sekcji, prezentujących kolejne dekady. W tym centrum kultury działają też studio nagraniowe, klub muzyczny i sala widowiskowa.

Jak twierdzą niektórzy - dopiero przebycie całego, liczącego ponad 100 km szlaku (wariant proponowany przez lokalne PTTK ma 101 km, ale są dłuższe) po Krutyni pozwala na docenienie w pełni mazurskich uroków. Trasa jest łatwa i przyjemna, w większości prowadzi przez spokojne wody jezior. Długość trwania tej niezwykłej wyprawy może przekroczyć 10 dni.

Kameralny mini-skansen w sąsiedztwie Zamku Królewskiego. Izba Regionalna z Niepołomic prezentuje ciekawskim turystom wyposażenie tradycyjnego gospodarstwa z pierwszej połowy XX w. Mowa zarówno o sprzętach codziennego użytku i narzędziach pracy, jak też wystroju wnętrz czy pamiątkach historycznych. Ponadto Muzeum Niepołomickie organizuje tutaj pokazy wypieku rogalików.

Piękny zabytek, pełniący dziś szereg rozmaitych funkcji. Zamek Królewski w Niepołomicach powstał XIV w., z czasem zyskał miano drugiego Wawelu - z uwagi na renesansową architekturę (zwł. arkadowy dziedziniec) i częste odwiedziny królów przy okazji polowań. Dziś mieszczą się tutaj m.in. hotel, restauracja, Muzeum Niepołomickie z kilkoma stałymi wystawami i współpracujące z instytucją galerie sztuki.

Niezły pomysł na letni, romantyczny wieczór, dzięki wyrazistemu pięknu kujawskiejprzyrody. Od wielu lat pasażerów chętnych na podróż po największej polskiej rzece zabiera łódź “BAS”. Niewielka, biało-pomarańczowa, z gustownym baldachimem. W przyszłości, po poważnym rozbudowaniu prowizorycznej przystani na 710. kilometrze Wisły, takich jednostek będzie więcej.

Zabytek o wartości porównywalnej z kopalnią w Wieliczce. Kopalnia Soli Bochnia od 2013 r. znajduje się na liście UNESCO, jest też Pomnikiem Historii Polski. Tradycje wydobywania soli sięgają 3500 p.n.e., królewskie zakłady górnicze powstały w połowie XIII w. Dziś większą rolę odgrywają walory turystyczne: piękne komory i rzeźby, Podziemna Ekspozycja Multimedialna, przeprawy łodzią, trasy przyrodnicze, historyczne itd.

Kombinat metalurgiczny był sztandarową inwestycją władz PRL-u. Poza produkcją na gigantyczną skalę, huta wyróżniała się niezwykłą siedzibą. Dwa budynki, nazywane “Pałac Dożów” i “Watykan”, to nie socrealistyczne potworki, lecz piękne obiekty stylizowane na włoskie pałace z epoki renesansu i baroku. Attyki to także nawiązanie do krakowskiej mody z XVI i XVIII w.
fot. Zygmunt Put/cc 3.0/wikipedia.org

Zadaszony tor gokartowy, gdzie miłośnicy wyścigów i motorsportu niewątpliwie będą się świetnie bawić. Krakowski WRT Karting dysponuje całkiem rozbudowaną infrastrukturą, z precyzyjnym systemem pomiaru czasu i internetowym rankingiem na czele. W parku maszyn znajdują się dwa typy gokartów marki Sodi: dla dzieci (7-12 lat) o mocy ograniczonej do 4,5 kM oraz wykręcające najlepsze czasy modele ośmiokonne.

Strzelnica urządzona na wałach pozostałych po Forcie 45 Twierdzy Kraków, współcześnie przekształconym w hotel. Stanowiska w naturalny sposób charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem i dają duże możliwości zaaranżowania ciekawych, zmiennych warunków do strzelania. Związek Strzelectwa Dynamicznego zajmuje się organizacją tak zawodów, jak i szkoleń.

Elegancka wiejska posiadłość, z przełomu XVIII i XIX wieku, oryginalnie należąca do Hugona Kołłątaja. W ręce wybitnego malarza trafiła w 1876 r., a Matejko przebudował ją pod swoje potrzeby. Dziś w odnowionym, zabytkowym dworku mieści się muzeum kierowane przez Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych. Eksponowane są w nim pamiątki po obu wybitnych mieszkańcach.

Urocza drewniana świątynia, po kawałku przenoszona z Jawornika (k. Myślenic) do Krakowa-Krzesławic od 1984 do 1997 roku. Kościół pochodzi z lat 1633-48, to konstrukcja zrębowa utrzymana w barokowym stylu. Po konserwacji zabytku i niezbędnych pracach remontowych wyróżniają się oryginalne polichromie, ambona i 3 ołtarze: 2 boczne oraz główny.

Wszechstronnie wyposażony obiekt przeznaczony do krzewienia kultury fizycznej. Hala o wymiarach 44×27m może służyć miłośnikom siatkówki, szczypiorniaka, koszykówki, futsalu, tenisa stołowego, badmintona i tenisa ziemnego. Działa również siłownia, szatnie i zaplecze sanitarne. W trakcie roku szkolnego, w godzinach 8-16 hala służy przede wszystkim uczniom.

Pochodzący z VII-VIII wieku kurhan, przez Jana Długosza wskazany jako mogiła legendarnej Wandy - tej, co nie chciała Niemca. Sztucznie usypany stożek ma ok. 14 m wysokości. Do 1970 r. stały resztki austriackiego fortu z XIX w. Szczyt kopca wieńczy pomnik dumnego orła, stojącego na postumencie, gdzie miecz krzyżuje się z kądzielą. Rzeźbę zaprojektował Jan Matejko.
fot. Jakub Hałun/cc 3.0/wikipedia.org

Historyczna ekspozycja fundacji, która poza działalnością edukacyjną niesie też pomoc zasłużonym kombatantom. Muzeum Czynu Zbrojnego w Krakowskiej Nowej Hucie ma w swoich zbiorach cenne eksponaty z obu wojen światowych, powstań śląskich i wielkopolskich oraz wojny polsko-bolszewickiej. Można tu zobaczyć m.in. broń, mundury, sztandary i odznaki polskich formacji.

Komunikacyjny łącznik pomiędzy mieszkalnymi zabudowaniami krakowskiej Nowej Huty a potężnym zakładem przemysłowym. Aleja Solidarności przecina kolejno kilka osiedli o zróżnicowanej architekturze (od socrealistycznych blokowisk po domki willowe) oraz rozległe tereny zielone. W tym pełen pięknie zaaranżowanej roślinności park, nazywany "Zieloną Bramą Nowej Huty".

Ryglowy relikt pochodzący jeszcze z XVIII wieku. Swoją nazwę zawdzięcza 9. Pułkowi Bośniaków, który zajmował strażnicę w 1790 roku. Dawny posterunek wojskowy służy dziś jako oddział Muzeum Warmii i Mazur. Filia w całości poświęcona jest życiu i twórczości Ernsta Wiecherta - autora ponad 100 dzieł z różnych gatunków, a także nieprzejednanego krytyka hitleryzmu.

Ciekawa architektura i dysponująca bogatymi zbiorami placówka edukacyjno-kulturalna w jednym. Wystawy stałe prezentują dwa odmienne tematy - jedna pokazuje niezwykłe bogactwo mazurskiej fauny, druga koncentruje się na starożytnych i średniowiecznych dziejach regionu. Filia Muzeum Warmii i Mazur mieści się w zabytkowym, neoklasycystycznym ratuszu z 1825 roku.

Stała seria ekspozycji Muzeum Historycznego Miasta Krakowa o charakterze czasowym. Pod wspólnym szyldem “Dzieje Nowej Huty” placówka prezentuje skomplikowaną historię podkrakowskich wsi, krótko po II WŚ przekształconych w potęgę przemysłu ciężkiego i socjalistyczne osiedle robotnicze. Na wystawach dominują materiały dokumentalne oraz symboliczne pamiątki.