Ruiny zamkowe

Malownicze pozostałości XIV-wiecznej budowli, stanowiącej niezwykłą pamiątkę po dawnym Kluczu Muszyńskim - istniejącym w ramach Królestwa Polskiego mikropaństewka, które za czasów Władysława Jagiełły dysponowało własną armią i autonomicznym sądownictwem. Król nadał okoliczne ziemie i ogromne przywileje w ręce biskupa krakowskiego, którym ówcześnie był Jan Radlica.

Zgodnie z wiedzą, którą przyniosły badania archeologiczne, pierwsze umocnienia na szczycie Koziejówki (636 m n.p.m.) - dziś popularnie nazywanym wzgózem Baszta - pochodzą z XI stulecia. Wtedy był to drewniany gród, parę wieków później przebudowany na solidną, kamienną twierdzę. Zamek był doskonałym punktem obserwacyjnym, ułatwiającym obronę granic i pobliskich szlaków handlowych. Poza tym mieściła się w nim również komora celna.

Widoki z murów wciąż są niczego sobie, czego o samej budowli nie można powiedzieć. W 1474 roku muszyński zamek został niemal całkowicie zniszczony w trakcie najazdu wojsk węgierskich, którym przewodził król Maciej Korwin. Wprawdzie Madziarzy, zobowiązani traktatem podpisanym w Starej Wsi, odbudowali strażnicę - w stylu renesansowym - to strażnica straciła wiele z dawnego znaczenia. Państwo Muszyńskie przestało istnieć, a rozwój techniki militarnej sprawił, że przestarzałe rozwiązania obronne stały się zupełnie bezużyteczne.

Do dziś zachowała się część południowych murów i kawałek ściany wieży zamkowej. W 1979 r. udekorowano je figurą Najświętszej Maryi Panny, nawiązując do podobnego gestu muszyńskich wiernych sprzed 43 lat. Lokalne władze co jakiś czas prezentują nowe pomysły na rewitalizację ruin, np. budowę wieży widokowej, kawiarni czy tarasu z parkiem miniatur lokalnych zabytków.

Intrygujący zabytek z czasów średniowiecza - i to pomimo faktu, że niewiele z niego zostało: południowe mury i ściana wieży. Kamienny zamek powstał pod koniec XIV stulecia, na miejscu drewnianego grodu z XI w. Bronił granic i szlaków handlowych, a przy okazji ziem Klucza Muszyńskiego - częściowo autonomicznego mikropaństwa, własności biskupów krakowskich.